Cenedlaetholwyr Ffug - Byddwch yn genedlaetholwyr go iawn!

'Efe sy’n gelyniaethu pan na fo angen yw’r efe sy’n ddall i’r gelyn go iawn'

Rwy'n syrffedu weithiau yn clywed pobol o hyd yn pwyntio bys ac yn beio’n holl broblemau ar y Saeson. Yn wir, ganrifoedd yn ôl gwnaeth cam-lywodraethu Lloegr niwed fawr i Gymru, ond dŵr dan bont yw hynny a’r sefyllfa sydd yn ein wynebu ni nawr lle bod gan Gymru llywodraeth ei hunain yw’r un y dylwn ganolbwyntio arni.  Ni yw’r rhai sydd yn ethol ac yn dewis ein llywodraeth, ni yw’r rhai sydd yn gallu dylanwadu ar bolisïau’r llywodraeth ar lefel lleol neu genedlaethol. Mae’r Senedd a Llywodraeth Cymru yn atebol i bobl Cymru. Mae gennym rhyw afael ar annibyniaeth gwleidyddol, a phe fyddai’n amlwg bod mwyafrif y Cymry yn awchu am annibyniaeth go iawn, mi fyddwn yn sicr o’i ennill.

Ni sydd yn gyfrifol am ddyfodol Cymru. Efallai’n wir bod gosod y bai ar y Saeson yn rhyw fwch ddihangol cyfleus i nifer, ond mae hefyd yn golygu nad yw’r bobl hynny yn cymryd cyfrifoldeb, mae gennym oll gyfrifoldeb dros ddyfodol ein gwlad a sut gwlad y dymunwn fyw ynddi. Mi fyddwn i mor bowld a dweud bod y problemau sydd yn ein wynebu ni fel gwlad heddiw yn deillio’n uniongyrchol o’n gweithredoedd ni fel pobol. Ar ein liwt ni  ydyw yn awr i gyd weithio i wella pethau yng Nghymru. Nid yw mabwysiadu agwedd pesimistaidd hunangyfiawn a phwyntio bys at Loegr yn mynd i ddatrys dim byd. Heddiw nid y gelyn o du allan yw’n gelyn fwyaf; ond y gelyn o du mewn.

Ydyn ni eisiau gweld yr iaith Gymraeg yn goroesi ac yn ffynnu? Yng Nghymru bydd yr atebion i’r cwestiynau hynny, ymysg y Cymry. Ydyn ni eisiau Annibyniaeth gwleidyddol? Eto, y Cymry fydd yn gwneud y penderfyniad hwnnw, nid y Saeson. Yr hyn rydym ni’n ei wneud fydd yn selio ein tynged fel gwlad.

Maddeuwch i mi am bregethu ymlaen ond dwi’n cael fy nghythruddo gyda meddylfryd y ‘cenedlaetholwyr plastig’ neu ‘gwladgarwyr honedig’ wrth ddweud hynny dwi’n golygu y rheiny sydd o hyd yn parablan ymlaen parthed cael yn ôl ar y Saeson, yn dadlau dros beint o gwrw, yn hiraethu am hen ddyddiau Mudiad amddiffyn Cymru, ond ddim yn gwneud dim byd o bwys. Mae byd y rhyfela ymysg gwledydd yr ynysoedd hyn wedi dod i derfyn. Os, a phryd bydd Cymru yn ennill ei hannibyniaeth, bydd yn annatod i ni weithio gyda’n gilydd, yn enwedig ein cymydog agosaf Lloegr, yn deg ac yn gyfartal megis cyfeillion. Nid yn unig yn wrthgynhyrchiol ydyw egino teimladau atgas yn erbyn Saeson, mae’n ragfarnllyd ac yn sarhad ar Gymru bod ‘na gyn lleied o unigolion sy’n ‘genedlaetholwr plastig’ sydd ond yn dwyn enw gwael ar Gymru yn hytrach na gwneud unrhyw beth o bwys. 

Dwi’n wladgarwr ac yn genedlaetholwr, a dwi’n falch iawn i ddatgan hynny. Dwi credu’n gryf mewn cenedlaetholdeb lluosganolog, sy’n datgan bod Cymru yn gyfartal ac nid yn well na’r un gwlad arall, ac yn haeddu’i hannibyniaeth gwleidyddol. Rhaid i mi bwyntio hyn allan, achos bod na nifer o ddehongliadau i’r term ‘cenedlaetholdeb’, mae rhai yn ei ystyried gyda chenedlaetholdeb monoganolog yr Almaen Natsiaidd, neu Loegr yn yr 19eg ganrif, sydd ond yn derm arall yn y bôn ar gyfer imperialaeth, y gred bod un gwlad yn oruwch i wlad arall a bod ‘na ddyletswydd arnynt i orchfygu gwledydd israddol sy'n llai. Mae’r fath hynny o genedlaetholdeb yn wenwyn i mi, ac mi fyddwn i’n brwydro i’r diwedd yn ei erbyn. Dwi’n gadarn yn ymrwymedig i’r weledigaeth cenedlaetholgar lluosganolog ar gyfer Cymru. Nid ydym yn well na neb arall – boed yn Gymry, Saeson, Albanwyr, Somaliaid, Tsieni ayyb., rydym i gyd oll yn perthyn i ddynol rhyw ac nid oes yr un ohonom yn oruwchnaturiol ac yn well na’r gweddill ohonom.  

Ydych chi am i’r iaith Gymraeg ffynnu? Ymunwch â Chymdeithas yr iaith Gymraeg a gwnewch rywbeth amdano, fel ein bod yn cael gwireddu’r weledigaeth. Cwynwch at Fwrdd yr iaith Gymraeg, neu’r comisiynydd newydd fydd cyn hir yn ei disodli am sefydliadau nad ydynt yn cydymffurfio â deddf yr iaith Gymraeg. Ysgrifennwch lythyrau i’r wasg i godi ymwybyddiaeth. Ymunwch mewn ymgyrchoedd o weithredu uniongyrchol, di-drais ac anufudd-dod sifil i warchod yr iaith. Byddwch yn weithgar.

Ydych chi am weld Annibyniaeth gwleidyddol? Ymunwch neu bleidleisiwch dros Blaid Cymru, ac ymrowch eich hun i geisio hybu, egino ac ennyn dadl a chefnogaeth ar ddyfodol ein gwlad ymysg ein cydwladwyr. Efallai’n wir mae’n swnio’n ddiflas neu’n smala yn erbyn rhyfeloedd gwylliad a tharo ergydion i’r Saeson, neu fel y mae’r ‘cenedlaetholwyr plastig’ o hyd yn brolio, ond trwy ddulliau democrataidd yn unig wnawn ennill y frwydr hon. Fel dywedodd ymgyrchydd blaenllaw y mudiad cenedlaethol erstalwm ‘Rhaid ymladd brwydrau’n presennol, nid y gorffennol’.

Beth sydd angen fwyaf ar Gymru yw i’w phobl i ddeffro a chael gwared ar eu hapathi a sylweddoli ein bod ni’n gallu adeiladu’n cenedl gyda’n gilydd. Mae gennym oll gyfrifoldeb i gymryd rhan. Mae areithiau mawr bondigrybwyll a theimladau cenedlaetholgar yn wych ydyn, ond er mwyn egino’r achos a sbarduno’r genedl i ymgymryd yn y dasg o arwain ein gwlad rhaid i ni gyd gyfrannu, i gyd fod yn weithwyr caib a rhaw. A dim ond gyda dulliau di-drais heddychlon fe wnawn ni lwyddo.

Yn wir, fe ddylwn gofio’n harwyr cenedlaethol a’n merthyron. Dylwn gofio Llywelyn, Glyndŵr a rheiny wnaeth colli’u gwaed dros ein gwlad ‘tros ryddid collasant eu gwaed’. Dylwn gofio Tryweryn a gwrthod unrhyw beth sydd yn dod yn agos i’r fath ddigwyddiad  yn y dyfodol, y digwyddiad wnaeth arwain at foddi Capel Celyn. Mae’n iawn ac yn deilwng i ni wneud hynny. Ond mae ‘Cenedlaetholwyr plastig’ serch hynny, o hyd yn byw mewn rhyw oes aur yn y gorffennol, ac maent yn colli gafael ar y bywyd real sydd yn ein wynebu ni heddiw.

Mae dyddiau Llywelyn a Glyndŵr wedi hen fynd. Mae’r bobl y brwydrant yn eu herbyn hefyd wedi hen fynd. Nid oes yna frenhiniaeth Gymreig rhagor, ac hyd yn od pe tasai, mi fyddwn yn ymgyrchu yn eu herbyn, gan fy mod i’n weriniaethwr. Roedd Llywelyn a Glyndŵr yn arwyr eu hoes, ond yn y llyfrau hanes ydyw’r oes hwnnw bellach. Nid yw byw yn y gorffennol yn cyflawni dim byd.

Beth yw pwrpas y pregeth hwn? Yr hyn dwi’n ceisio ei ddweud yw: os ydych yn galw’ch hunan yn genedlaetholwr, ymrwymwch eich hun yn y gwaith caib a rhaw i adeiladu a chryfhau’n cenedl a’n diwylliant. Da chi i beidio a gwastraffu’ch amser yn byw yn y gorffennol ac yn ymddwyn fel ‘cenedlaetholwr plastig, edrych y part, a siarad siop ond cyflawni dim byd. Cewch wared ar y rhethreg a thorchwch eich llewys dros Gymru.

Cyfieithais i'r erthygl gwych hwn gan Barry Taylor o'i flog Bywyd Un Dyn. Diolch yn fawr i Barry Taylor am gytuno i mi gyfieithu'r erthygl hwn. Mae'n anhygoel!